کتاب پارادایم های تحقیق در علوم انسانی

نورمن بلیکی به عنوان استاد جامعه شناسی کتاب درسی Approaches to Social Enquiry را پس از ۲۵ سال فعالیت علمی در حوزه فلسفه علم علوم اجتماعی، روش‌شناسی، تحقیقات اجتماعی و روش‌های کمّى و كيفى تحقيق تألیف کرده است. چاپ نخست این کتاب که اکنون ترجمه آن پیش روی شماست بر آن است تا دانشجویان کارشناسان محققان و اندیشمندان علوم انسانی را با پیشفر های هســتی شناخت و معرفت شناختی حاکم بر روش‌شناسی‌های علمی آشنا سازد. در این کتاب الگو یا انگاره‌های فکری حاکم بر تولید علم شده است. معاصر به خوبی تبیین شده و پرسش‌های بنیادین فلسفی موجود در آنها بازنمایی در مجموع می‌توان گفت این کتاب راه را بر پذیرش پارادایم تکثرگرایانه علم هموار نموده است. در این کتاب تلاش شده تا مطالب مورد بحث در پارادایم‌های کلاسیک و معاصر علوم انسانی ارائه و سپس به نقد آنها پرداخته شود در ادامه بحث به توضیح چهار منطق تحقیق تحت عنوان استراتژی‌های تحقیق پرداخته شده و در نهایت مطالب در جمع بندی ارائه گردیده است.

 مؤلف در چاپ دوم به تغییرات ساختاری مطالب پرداخته است. چاپ دوم با بحث از مشکلات اساسی در تحقیق اجتماعی آغاز می‌گرد.د فصل‌های اول و دوم و سپس چهار استراتژی تحقیق توضیح داده می‌شود. (فصل سوم) و در ادامه تحت عنوان پارادایمهای ،تحقیق به طرح رویکردهای کلاسیک و معاصر در تحقیق اجتماعی پرداخته میشود فصلهای چهارم و پنجم فصل نهایی به بررسی پارادایم‌های ،تحقیق از نظر پیش فرض های هستی شناختی و معرفت شناختی انتقادهای وارد بر هر پارادایم و بازگشت به مشکلات روش شناختی که در فصل دوم ارائه شده است، می‌پردازد.

این دو علم و روش‌های علم، فلسفه و علوم ،اجتماعی تبیین تعمیم و پیش بینی در علوم اجتماعی پرداخته می‌شود. 

فلسفه چیست؟ 

دلمشغولیهای فلسفه غالباً بر بنیانها و شکل گیری علوم دیگر تاثیرگذار است. فلسفه در جستجوی روشنی بخشیدن به مفاهیم مانند) ماهیت واقعیت بوده و پرسشهایی را در مورد چیزهایی که اغلب مفروض گرفته میشوند طرح میکند که در این رابطه ما همگی هنگامی که می کوشیم ایده هایی انتزاعی را به دست آوریم نوعی فیلسوف به شمار می آییم (ویلیامز و می، ۱۹۹۶ (۴) از جمله ایده های انتزاعی هستند که میتوانند به ماهیت ،زیبایی هدف زندگی و اینکه آیا ما اراده ای برای در برگیری چنین ایدههایی را داریم مربوط شوند برلین معتقد است مسائل فلسفی در نفس خودشان جالب توجه اند و غالباً با مفروضاتی سروکار دارند که بسیاری از باورهای عادی بر آنها پیریزی شده اند مردم نمیخواهند چیزهایی که به نظرشان مسلّم است زیاد وارسی .شوند وقتی وادار به تعمق در اموری میشوند که پایه باورهایشان ،است اندک اندک احساس ناراحتی میکنند ولی درواقع بسیاری از پیش فرضهای مربوط به 

معتقدات عادی و ناشی از فهم عرفی در دایره تحلیل فلسفی قرار میگیرد ،مگی (۱۳۷۴ (۲۵ قدما در مقدمۀ هر ،علمی ابتدا تعریف و موضوع و غرض و فایده آن را بیان میکردند و در تعریف فلسفه یا حکمت میگفتند علم به احوال اعیان موجودات است؛ چنان که در نفس الامر مستند به قدر طاقت بشری است (بزرگمهر (۱۳۵۶ (۱۵) تاکنون پنج مشرب گوناگون برای تعریف فلسفه پیدا شده است 

الف، به موجب رأی مکتب نخست فلسفه وضع یا هیئتی ذهنی است که انسان در مقابل عالم وجود و زندگی دنیوی اتخاذ میکند.

ب بنا به رأى مكتب ،دوم ،فلسفه روش تفکر و تحقیق و استدلال است.

(ج) براساس نظر مكتب سوم فلسفه اخذ و تحصیل یک نظر کلی در خصوص عالم است..

د) فلسفه عبارت است از یک دسته مسائل معین و تعدادی نظریات معین درباره کل آنها...

ه) و بالاخره آخرین نظریه فلسفی که ،امروزه به ویژه در ممالک انگلیسی زبان بیشتر رایج گردیده است.