کتاب دیوان نیر تبریزی

گزارش عاشقانه وقایع کربلا

"آتشکده‌ی نیر"، منظومه‌ای در شرح وقایع کربلا است. در این منظومه که در قالب مثنوی سروده شده، نه تنها ذکر روز و ساعت و تاریخ حوادث نیامده، حتی نام‌ها نیز اغلب با کنایه آمده است. چنان که درباره‌ی سرور شهیدان، حضرت امام حسین (ع)، کنایاتی چون: شاه دین، شاه تشنه و زاده‌ی شیر خدا به کار رفته است. شاعر در این منظومه و در شرح واقعه‌ی کربلا بیش‌تر به دنبال دلیل و جهت‌ می‌گردد تا ثابت کند که تنها عشق و مسئولیت الهی، عامل این حادثه بوده است و شهدای کربلا عاشقانه در این راه سرباخته‌اند و به همین دلیل است که اکنون پس از گذشت چهارده قرن، هنوز این حادثه بر سر زبان‌هاست. در این منظومه هم‌چنین ابیاتی درباره‌ی تاریخ حیات پیامبران و اخبار و احادیث مربوط به اسلام، فراهم آمده است. کتاب پس از ذکر زندگی‌نامه‌ی حجه‌الاسلام نیژ تبریزی شاعر قرن سیزدهم تبریز ـ نیز بررسی اندیشه و شعر وی، هم‌چنین شیوه‌ی سخنوری و بیان شعری و عقاید اجتماعی در آثار وی، به اشعار وی اختصاص یافته است که عبارت‌اند از: مثنوی آتشکده، (در شرح واقعه‌ی کربلا)، لآلی منظوم (مراثی و مدایح)، غزلیات، رباعیات، مفردات و ساقی‌نامه.