کتاب زبان قرآن

هدف کتاب پیش رو بیان برخی ویژگی‌هایی است که زبان الهی قرآن را از زبان بشر متمایز و ممتاز می‌سازند؛ همچنین این کتاب به پاره ای از ظرفیت‌های بزرگی که این زبان در دنیای امروز دارد و جهان اسلام می‌تواند از آن بهره‌مند شود اشاره می‌کند. جایگاه و حضور حقیقت قرآن در امّ الکتاب و نزد پروردگار متعال موضوع بحثی جداگانه است، اما ظاهر قرآن چیزی جز زبان ندارد؛ همان‌گونه که اصل دریا به آب آن است؛ و اگر زبان قرآن از آن گرفته شود و برای نمونه به زبان دیگری درآید مانند آن است که آب از دریا گرفته شود. در این صورت البته چیزهایی در قعر آن باقی خواهد ماند.

از میان نام‌ها و تعبیرهایی که خداوند متعال برای کتاب خود، همچون قرآن کتاب ذکر کلام و لسان به کار برده در کتاب پیش رو بر جنبه اخیر، یعنی بر جنبه لسانی و زبانی آن توجه شده است.

تأکید بر جنبۀ لسانی و زبانی قرآن کریم از باب ضرورت و اهمیت تعلیم قرآن به مثابه یک زبان است تا از رهاورد و به مدد آن شاکله زبان و بیانِ قرآن آموز فعّال شود و قلب و اندیشه وی تحت تأثیر آن قرار گیرد. با نپیمودن این مسیر قرآن کریم بسیاری از کارکردها و آثار خود را آن گونه که در زمان رسول رحمت الله و قرن های پس از ایشان بر مسلمانان ملیتها و قرنهای زبانهای مختلف بر جای نهاد نخواهد داشت و بر جای نخواهد گذاشت.

این کتاب برای مخاطبانی نگاشته شده که آشنایی نسبتاً خوبی با قرآن کریم دارند و هدف آن نیز وقوف بیشتر مخاطبان به ضرورت رجوع مستقیم به متن قرآن و بهره گیری از آن است؛ از این رو، اصراری بر افزودن بر حجم مطالب با ذکر ترجمه همه آیات وجود نداشته و در حد ضرورت به برداشت‌هایی از آیات با استفاده از نظر تفسیر المیزان اشاره شده است؛ در پاره ای موارد دیگر نیز به مضمون آیات در ضمن مطالب قبل یا بعد آن‌ها اشاره شده است نکته مهمی که آوردن آن در اینجا لازم می‌نماید آن است که زبان قرآن همانند هر زبان دیگر، زمانی اثر بخشی‌های مشروح خود را در این کتاب خواهد داشت که در آغاز درست آموزش داده از آن و با نشستن بر ذهن و زبان در بیان و بنان فراگیرنده آن جریان یابد جاری شدن زبان قرآن بر ذهن و زبان ،مردمان عاملی مؤثر و آسان در اصلاح معنویت و اخلاق انسان خواهد بود چنین هدفی وظیفه و اجر معلّم و متعلم قرآن را سنگین‌تر می‌کند؛ از این‌رو، انتظار آن است که برخی بخش‌های کتاب پیش رو براساس اقتضا از سوی استادان ارجمند با عنایت و نظر بیشتر تدریس شوند و دانشجوی گرامی نیز از تلاوت قرآن در فرصت‌های مقتضی روز و شب غافل نباشد و آنچه را از قرآن کریم به تدریج به دست می آورد در متن زندگی نماز، مناجات و نیز تحقیق تفکر و تمثیلات خویش به کار گیرد.