کتاب اصول و مقدمات تفسیر

پژوهش در علوم انسانی به منظور شناخت برنامه ریزی و ضبط و هدایت پدیده های انسانی در راستای سعادت واقعی بشر ضرورتی انکارناپذیر است و استفاده از عقل و آموزه‌های وحیانی در کنار داده‌های تجربی و در نظر گرفتن واقعیت‌های عینی فرهنگ و ارزش‌های اصیل جوامع شرط اساسی پویایی، واقع نمایی و کارآیی این‌گونه پژوهش‌ها در هر جامعه است. پژوهش کارآمد در جامعه ایران اسلامی در گرو شناخت واقعیت‌های جامعه از یک سو و اسلام به عنوان متقن‌ترین آموزه‌های وحیانی و اساسی‌ترین مؤلفه فرهنگ ایرانی از سوی دیگر است؛ از این‌رو آگاهی دقیق و عمیق از معارف اسلامی و بهره‌گیری از آن در پژوهش بازنگری و بومی سازی مبانی و مسائل علوم انسانی از جایگاه ویژه ای برخوردار است. توجه به این حقیقت راهبردی از سوی امام خمینی (ره)»، بنیانگذار جمهوری اسلامی زمینه شکل گیری دفتر همکاری حوزه و دانشگاه را در سال ۱۳۶۱ فراهم کرد و با راهنمایی و عنایت ایشان و همت استادان حوزه و دانشگاه این نهاد علمی شکل گرفت. تجربه موفق این نهاد زمینه را برای گسترش فعالیتهای آن فراهم آورد و با تصویب شورای گسترش آموزش عالی در سال ۱۳۷۷ «پژوهشکده حوزه و دانشگاه تأسیس شد و در سال ۱۳۸۲) به مؤسسه پژوهشی حوزه و دانشگاه و در سال ۱۳۸۳) به پژوهشگاه حوزه و دانشگاه ارتقا یافت.

پژوهشگاه حوزه و دانشگاه تاکنون در ایفای رسالت سنگین خود خدمات فراوانی به جامعه علمی ارائه نموده است که از آن جمله می‌توان به تهیه تألیف ترجمه و انتشار بیش از ۵۱۵ عنوان کتاب و شش نشریه علمی اشاره کرد.

این کتاب برای مخاطبانی نگاشته شده که آشنایی نسبتاً خوبی با قرآن کریم دارند و هدف آن نیز وقوف بیشتر مخاطبان به ضرورت رجوع مستقیم به متن قرآن و بهره گیری از آن است؛ از این رو، اصراری بر افزودن بر حجم مطالب با ذکر ترجمه همه آیات وجود نداشته و در حد ضرورت به برداشت‌هایی از آیات با استفاده از نظر تفسیر المیزان اشاره شده است؛ در پاره ای موارد دیگر نیز به مضمون آیات در ضمن مطالب قبل یا بعد آن‌ها اشاره شده است. نکته مهمی که آوردن آن در اینجا لازم می‌نماید آن است که زبان قرآن همانند هر زبان دیگر، زمانی اثر بخشی‌های مشروح خود را در این کتاب خواهد داشت که در آغاز درست آموزش داده از آن و با نشستن بر ذهن و زبان در بیان و بنان فراگیرنده آن جریان یابد جاری شدن زبان قرآن بر ذهن و زبان مردمان، عاملی مؤثر و آسان در اصلاح معنویت و اخلاق انسان خواهد بود. چنین هدفی وظیفه و اجر معلّم و متعلم قرآن را سنگین‌تر می‌کند؛ از این‌رو، انتظار آن است که برخی بخش‌های کتاب پیش رو براساس اقتضا از سوی استادان ارجمند با عنایت و نظر بیشتر تدریس شوند و دانشجوی گرامی نیز از تلاوت قرآن در فرصت‌های مقتضی روز و شب غافل نباشد و آنچه را از قرآن کریم به تدریج به دست می‌آورد در متن زندگی، نماز، مناجات و نیز تحقیق تفکر و تمثیلات خویش به کار گیرد.