کتاب اسوه عارفان

گفته ها و ناگفته ها درباره عارف کامل علامه میرزا علی آقا تبریزی به ضمیمه جمال آفتاب

حاج میرزا سید علی آقا قاضی فرزند حاج سید حسین قاضی است ماه ذى الحجة الحرام سال ۱۲۸۲ هـ . ق از میرزا علی آقا در سیزدهم بطن دختر حاج میرزا محسن قاضی در تبریز متولد شده و بعد از بلوغ و رشد به تحصیل علوم ادبیه و دینیه مشغول گردید و مدّتی در نزد پدر بزرگوار خود و میرزا موسی تبریزی صاحب حاشیه رسائل و میرزا محمد علی قراچه داغی درس خواند پدرش به علم تفسیر علاقه و رغبت خاص و ید طولایی داشته است؛ چنانکه میرزا علی آقا خودش تصریح کرده که تفسیر کشاف را خدمت پدرش خوانده است، همچنین علی آقا قاضی ادبیات عربی و فارسی را پیش شاعر نامی و دانشمند معروف میرزا محمد تقی تبریزی معروف به  حجّة الاسلام » و متخلّص به «نیر » خوانده و از ایشان اشعار زیادی به فارسی و عربی نقل می‌کرد و شعر طنز ایشان را که هزار بیت بود از بر کرده بود و می‌خواند . آنگاه در سال ۱۳۰۸ه. ق در سن بیست و شش سالگی به نجف اشرف مشرّف شد و زمانی در خدمت مرحوم فاضل مامقانی و آقای شریعت و آخوند شرابیانی و شیخ محمد حسن خراسانی و حاجی میرزا حسین خلیلی درس خواند و مخصوصاً از ا أجله تلامذه این استاد اخیر به شمار آمد که در خدمت وی تهذیب اخلاق را تحصیل کرد. 

آقا زاده علی آقا قاضی می‌فرماید: میرزا علی آقا قاضی بسیار از را استادش میرزا حسین خلیلی یاد می‌کرد و او را به نیکی نام می‌برد و من ندیدم کسی مثل این استادش او را در شگفتی اندازد و هر وقت نام این استاد نزدش برده می‌شد به او حالت بهت و سکوت دست می‌داد و غرق تأملات و تفکرات می‌شد و بعد از آن به طهارت اعراق اصليه رجوع کرده و بساط تنعم برچید و دست از آلایش لذائذ نفسانيه بالمره کشید و به کلی از تهیه اسباب دنيويه منقطع گردید و به خدمت جمعی از اکابر اولیاء رسید و از آن جمله سال‌هایی چند در تحت تربیت مرحوم آقا سید احمد کربلایی معروف به واحد العین قرار گرفت و از صحبت آن بزرگوار به درجات اولياء أبرار ارتقاء گزید، چندان که در تهذیب اخلاق شاگردان و مریدان و ملازمان چندی به هم رسانید .