درباره کتاب آموزش و ارتقا خودمدیریتی بیماران : کاربرد رویکرد نقشه نگاری مداخله

زیر نظر دکتر مهدی میرزایی علویجه

این کتاب یک راهنمای کاربردی در برنامه‌ریزی برنامه‌های خودمدیریتی بیماران با استفاده از رویکرد نقشه نگاری مداخله است. در این کتاب خواهید خواند؛ آموزش بیمار نوعی آموزش سلامت برای کمک به بیماران تحت درمان است تا به جای اطاعت صرف، از چگونگی بیماری و روند درمانی خود آگاه باشند. بنابراین هدف مداخله سلامت در آموزش بیمار، ارتقاء رفتار پیروی است. اغلب رفتارهای مراقبت سلامت به ویژه در خصوص بیماری‌های مزمن که مدیریت آن نیازمند فعالیت مداوم بیمار و خانواده وی در منزل و بیرون از مراکز درمانی است، پیچیده‌تر از تبعیت ساده از یک سری دستورات است، لذا این گونه رفتار مراقبت سلامت که در آن مشاهده، گرفتن تصمیم و عمل به طور مستقل از گروه درمانی انجام گیرد را خودمدیریتی گویند. خودمدیریتی فرآیندی فعال و تعاملی از خودمشاهده‌گری و قضاوت براساس مشاهدات، تنظیم هدف، انتخاب راهبرد، انجام واکنش مناسب در رابطه با هدف و بازنگری متناسب با راهبرد است. این فرآیند دارای حلقه‌های بازخوردی و تکرارشونده‌ای است که از آن طریق می‌توان تفاوت‌های بین اهداف و پیامدها را مشاهده کرد. بنابراین مدیریت خوب بیماری به قضاوت درباره اعمال انجام گرفته برای خویش بر پایه شرایط متغیر فیزیولوژیکی و زندگی بستگی دارد. لذا در خودمدیریتی هم با برنامه‌ریزی یک برنامه سلامت و در پی آن الزام در بکارگیری یک چارچوب برنامه‌ریزی برنامه سلامت مواجه هستیم. ما نیز با این گفته پرُفسور کُک که؛ «رایج‌ترین خطا در آموزش سلامت، بکارگیری برنامه ضعیف و ناکارآمد است»، موافق هستیم و برای دوری جستن از خطای نوع سوّم، بکارگیری چارچوبی را لازم می‌دانیم. یکی از رایج‌ترین چارچوب‌ها، رویکرد نقشه نگاری مداخله است که چگونگی بکارگیری نظریه‌های تبیین و تغییر رفتار مختلف و شواهد تجربی کارآمد را در سطوح مختلف بوم شناختی اجتماعی تسهیل کرده
و افراد را در فرآیند توسعه، پیاده‌سازی و ارزشیابی برنامه خودمدیریتیِ تبدیل رفتارهای پیچیده به سبک زندگی یاری می‌دهد. در این کتاب ضمن پرداختن به جوانب مختلف رفتارهای تبعیت و پیروی در فرآیند خودمدیریتی بیماری‌های مزمن با چگونگی بکارگیری گام به گام مصاحبه انگیزشی با تاکید بر الگوی مراحل تغییر در بستر رویکرد نقشه نگاری مداخله آشنا خواهید شد.