کتاب آری گویی به زندگی

معنای زندگی از دیدگاه علامه جعفری و متفکران غربی

مسئلۀ معنای زندگی از جمله مسائل مهم فلسفه‌های معاصر است. در دوران جدید، این بحث در ابتدا در فلسفه‌های اگزیستانس مطرح شد و سپس فیلسوفان تحلیلی به بررسی ابعاد گوناگون آن پرداختند. فیلسوفان گذشته از معنای زندگی بحث نمی‌کردند، چرا که معناداری زندگی پیش‌فرض آنها، و عمده‌ترین مسائل مربوط به زندگی، مسئلۀ سعادت بود.

از همین‌جاست که در طول تاریخ فلسفۀ شرق و غرب، بیشتر فیلسوفان، به تعریف و معیارها و چگونگی تحقق سعادت در زندگی انسان‌ها پرداخته‌اند. در میان متفکران معاصر، علامه جعفری به بحث «معنا و فلسفه و هدف زندگی» توجه جدی مبذول داشت و علاوه بر طرح این مسئله، در لابلای آثار دهۀ چهل و پنجاه، دو اثر مهم: «فلسفه و هدف زندگی» و «ایده‌آل زندگی و زندگی ایده‌آل» را به رشته تحریر درآورد. در آغاز دهۀ شصت نیز با نگارش کتاب «حیات معقول»، به نظریه‌پردازی دربارۀ زندگی و برخی مسائل آن پرداخت.

مباحث مربوط به زندگی و حیات فقط در این سه اثر مستقل مطرح نشده، بلکه در بسیاری از آثار ایشان، تفکرات عمیق او را دربارۀ این موضوع می‌توان سراغ گرفت. ویژگی‌های نوشتاری علامه جعفری در کنار آفت فرهنگی حجاب معاصرت و برخی مسائل‌ دیگر، موجب شد تا اندیشه‌های ژرف او از نظرها پنهان بماند. مطالعۀ منصفانۀ اندیشه‌های علامه جعفری از یک سو، عمق تفکرات وی را نشان می‌دهد، و از سوی دیگر، نشانگر توجه و اهتمام جدی او به طرح مسائل جدید است.